การเช็คว่าเรามีสุขภาพที่ดีหรือไม่ นอกอจากจะสามารถสังเกตได้จากสุขภาพภายนอกแล้วนั่น การจับสังเกต“อัตราการเต้นของหัวใจ” ก็เป็นสิ่งสำคัญที่สามารถแสดงถึงสุขภาพของคนเราได้ แต่สำหรับคนที่ชื่นชอบการออกกำลังกายอาจจะมีช่วงที่อัตราการเต้นของหัวใจเต้นสลับหยุดชั่วคราวได้ เนื่องจากการที่กล้ามเนื้อหัวใจจะทำงานได้ดีและมีประสิทธิภาพนั้น มันจะต้องไม่ทำงานหนักมากเกินไป ในการกระตุ้นให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานโดยการนำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้อย่างเพียงพอ
แต่หลายๆคนก็คงสงสัยว่าแล้วเราจะวัดอัตราการเต้นของหัวใจได้อย่างไร ต้องเต้นเท่าไรถึงจะปกติ และอัตราการเต้นของหัวใจในแต่ละช่วงวัยที่ปกตินั้นควรเป็นเท่าไหร่บ้าง
วิธีวัดอัตราการเต้นของหัวใจ
วิธีที่ง่ายที่สุด คือ วัดจากอัตราการเต้นของชีพจรบริเวณข้อมือ ในขณะที่ร่างกายของเราไม่ได้ทำกิจกรรมใดๆ ร่างกายอยู่ในสภาวะปกติ โดยให้วางปลายนิ้วชี้และนิ้วกลางบริเวณเส้นชีพจร จากนั้นให้จับเวลาการเต้นภายใน 30 วินาที แล้วนำจำนวนครั้งที่ได้มาคูณสอง จะได้เป็นอัตราการเต้นของหัวใจต่อนาทีของเรา ควรทำแบบนี้ซ้ำ 2-3 ครั้ง เพื่อดูว่าค่าที่เราวัดได้นั้นใกล้เคียงกันหรือไม่ หากค่าต่างกันมาก ควรวัดใหม่อีกครั้ง
“อัตราการเต้นของหัวใจที่เราวัดได้นั้น เรียกว่า อัตราการเต้นหัวใจขณะพัก (Resting Heart Rate) ซึ่งอัตราการเต้นของหัวใจนี้จะเป็นตัวบ่งบอกสุขภาพของเราได้”
ทริค! ควรวัดหลังจากที่เพิ่งตื่นนอนในตอนเช้าทันที ก่อนที่จะลุกออกจากเตียงจะดีที่สุด หรือหากดื่มหรือกินอาหารที่มีคาเฟอีน ควรวัดชีพจรหลังจากนั้นอย่างน้อย 1 ชั่วโมง และไม่ควรวัดหลังจากที่เพิ่งออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมหนักภายใน 1-2 ชั่วโมง
สุขภาพกับอัตราการเต้นของหัวใจในแต่ละวัย
เนื่องจากระดับการเต้นของหัวใจในแต่ละวัยมีตัวแปรที่แตกต่างกันไม่ว่าจะเป็น เพศ อายุ หรือโรคประจำตัวของแต่ละคน แต่โดยส่วนใหญ่เราจะเทียบอัตราการเต้นของหัวใจกับตัวแปรด้านอายุ
ทารกหรือเด็กเล็ก
ควรมีอัตราการเต้นของหัวใจอยู่ที่ 90-140 ครั้งต่อนาที หากเต้นช้าหรือเร็วกว่านี้ อาจเป็นสัญญาณเตือนของความผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจได้
วัยรุ่นและผู้ใหญ่
โดยปกติแล้วจะมีอัตราการเต้นอยู่ที่ประมาณ 60-100 ครั้งต่อนาที ในขณะที่ไม่ได้ทำกิจกรรมเคลื่อนไหวใดๆ
ผู้สูงอายุ
ควรมีอัตราการเต้นของหัวใจในระดับเดียวกับวัยรุ่น นั่นก็คือราวๆ 60-100 ครั้งต่อนาที หากมีอัตราการเต้นของหัวใจที่มากเกิน 100 ครั้งต่อนาที แสดงว่าร่างกายเกิดความผิดปกติ